بررسی نشانه-معناشناختی عناوین تابلوهای نقاشی

نقاشی های عنوانگذاری شده نظام گفتمانی چندرسانه ای متشکل از دو نظام نشانه ای تصویری و کلامی هستند که در آن ها دو لای? تصویر و کلام در تعاملی ترکیبی، بینامتنی و معنادار با یکدیگر قرار گرفته و در این تعامل ارتباطی معناسازی و معنارسانی می کنند. اثر هنری در گذر از تصویر به نامش بعنوان لایه ای زبانی بسیاری از معناها و مفاهیم را منتقل می سازد. بر این اساس، عنوان نقشی مهم و اساسی در فهم مخاطبان و چگونه دیدن اثر ایفا کرده و تاثیر مسلم و قابل توجهی در برداشت و استنباط ذهنی بیننده از اثر را داراست. همچنین عناوینی وجود دارند که در رابط? خود با تصویر نقاشی نه تنها معنای گفتمان را نمی بندند و به خود محدود نمی سازند بلکه به فراتر از قاب تصویر گام گذاشته و افقی به بیرون از اثر را برای مخاطب می گشایند. اما رابط? عنوان-تصویر کارکردهای گوناگون و متنوعی می یابد که این کارکردها در طی پژوهش در دو مجموع? اصلی طبقه بندی شده اند.در مجموع هدف از این پژوهش بررسی رابط? عناوین (متون کلامی) با متون تصویری از دیدگاه نشانه-معناشناختی جهت بررسی کارکردهای ساختاری، استعاری، تنشی، پدیداری و... رابط? بین عنوان و تصویر می باشد که به منظور تحقق این بررسی و دستیابی به اهداف تحقیق از روش توصیفی-تحلیلی جهت پاسخ به سوالات تحقیق و حل مسئل? پژوهش استفاده می شود. ابتدا نمونه ها به روشی نظری-کتابخانه ای گردآوری شده و به طور توصیفی بررسی و سپس به شیو? گفتمانی مورد تحلیل قرار می-گیرند. بر اساس تجزیه و تحلیل نمونه ها در این تحقیق نتایج زیر حاصل شدند: 1) عنوان در صورت اعمال کارکردهای ارجاعی، قطعی یا مطلق، روایی، اطلاعی یا خبری و (در بعضی موارد) توصیفی در رابطه با تصویر منجر به بروز گفتمانی محدود، بسته و تجویزی می گردد. 2) عنوانگذاری نقاشی در صورت سرپیچی صورت از محتوا و برهم ریختگی روابط دالی و مدلولی تحت شرایطی بینامتنی و بیناگفتمانی سبب بروز کارکرد استعاری متن-تصویر و نتیجتاً سبب تعویق و ارتقای معنای گفتمان، سبالیت و عدم تثبیت معنای آن می گردد. 3) رابط? بین نقاشی و عنوان آن، در نقاشی های مورد تحلیل، علاوه بر نظامی استعاری، سبب ایجاد نظام های گفتمانی شناختی، پدیداری، تنشی، حسی-ادراکی، چندحسی، شوشی، ارزشی، اتیک، سابی-ایجابی، ایدئولوژیک و استعلایی می گردد. همچنین کارکردهای رابط? عنوان-تصویر می توانند به شکلی هم آمیخته و ترکیبی در یکدیگر نفوذ کنند. واژگان کلیدی: نشانه-معناشناسی، عنوان، نشان? تصویری، نشان? کلامی، نظام های گفتمانی.